Rozwód zazwyczaj jest bardzo dużym przeżyciem emocjonalnym dla małżonków, dzieci, jak i rodzin stron procesowych. Orzeczenie rozwodu wiąże się z wieloma obowiązkami. Jednym z nich jest między innymi obowiązek płacenia alimentów. Mimo, że alimenty są kojarzone głównie z dziećmi, to można o nich mówić również w kontekście byłych małżonków.
W jakich sytuacjach powstaje możliwość żądania alimentów od byłego małżonka?
Według art. 444 kodeksu postępowania cywilnego małżonek może dochodzić roszczeń alimentacyjnych od drugiego małżonka na wypadek orzeczenia rozwodu, jak również na wypadek orzeczenia separacji. Orzeczenie alimentów od byłego męża/żony następuję jedynie na żądanie małżonka.
Myślisz o złożeniu pozwu o rozwód? Zastanawiałeś się również nad tym jakie znaczenie ma orzeczenie sądu w przedmiocie winy za rozkład w pożyciu małżeńskim? Okazuje się, że rozstrzygnięcie w tym zakresie ma wpływ na kwestię przyznania alimentów żonie od męża lub mężowi od żony.
W wyroku rozwodowym sąd może stwierdzić, że oboje małżonkowie ponoszą winę za rozkład pożycia małżeńskiego, uznać jednego małżonka za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, bądź odstąpić od orzekania o winie.
Zwykły obowiązek alimentacyjny
Alimentów od byłego małżonka może domagać się małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a znalazł się w stanie niedostatku. Jest to sytuacja w której domagający się alimentów nie ma w ogóle lub dostatecznych środków na własne utrzymanie i nie jest w stanie ich zdobyć samodzielnie, pomimo dokładania wymaganej staranności.
Oznacza to, że orzeczenie alimentów otrzymywanych od byłego małżonka w tej sytuacji nie powinno być zasadą, lecz wyjątkiem. Małżonek sprawny życiowo i zdrowotnie, powinien w pierwszej kolejności starać się wykorzystać własne możliwości samodzielnego utrzymania się.
Zastanawiasz się czy będziesz płacił alimenty na byłą żonę dożywotnio? W tym przypadku zwykły obowiązek alimentacyjny wygasa po 5 latach od uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Sąd może jednak, na żądanie uprawnionego, przedłużyć czas trwania obowiązku alimentacyjnego, jeżeli zachodzą „wyjątkowe okoliczności” (np. gdy żona wymaga stałej alimentacji z powodu kalectwa).
Pamiętaj, że obowiązek alimentacyjny wygasa zawsze w razie zawarcia przez byłego małżonka nowego małżeństwa. Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje również, że jeśli chodzi o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego, sądy powszechne powinny również brać pod uwagę pozostawanie byłego męża lub żony w konkubinacie.
Rozszerzony obowiązek alimentacyjny
Rozszerzony obowiązek alimentacyjny dotyczy tylko rozwodu orzeczonego z wyłącznej winy męża lub żony. W przypadku gdy rozwód nastąpił z wyłącznej winy jednego z małżonków, alimentów może już żądać małżonek niewinny, również w przypadku gdy sam rozwód powoduje istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.
W tym wypadku małżonek wyłącznie winny nie będzie mógł żądać alimentów od byłego męża czy żony.
Orzekając o żądaniu małżonka niewinnego zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd powinien porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajdzie się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo.
Pamiętaj, że w pierwszej kolejności sąd powinien ustalić alimenty dla dzieci, a później, ewentualnie, dla byłego małżonka. Wynika to z tego, że sąd stawia interes dziecka ponad interesem byłego męża lub żony.
Alimenty na byłego małżonka – porada prawna Białystok
Zastanawiasz się nad złożeniem pozwu o rozwód lub separację? A może jesteś w trakcie procesu lub sąd wydał już wyrok w Twojej sprawie. Zapraszam do kontaktu z Kancelarią. Kancelaria Radcy Prawnego Patrycja Targońska-Sienkiewicz jest kancelarią w Białymstoku specjalizującą się m.in. w prawie rodzinnym. Zadzwoń już dziś, aby uzyskać poradę prawną.
radca prawny Patrycja Targońska-Sienkiewicz
