Czy kiedykolwiek pomyślałeś sobie: że nie warto z tą sprawą iść do prawnika, że szkoda jego i Twojego czasu? Czy kiedykolwiek miałeś wątpliwości: czy nie jest to sprawa drobna, która nie powinna trafić na wokandę sądową? Wiem, że bardzo często takie myśli towarzyszą klientom w przypadku spraw z zakresu ochrony praw zwierząt. Mimo wszystko, rośnie świadomość społeczeństwa na ten temat i coraz częściej nie godzimy się na wiele zachowań właścicieli zwierząt, a znęcanie się nad zwierzętami budzi w nas wewnętrzy sprzeciw.
Ustawa o ochronie zwierząt
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt obejmuje zakresem ochrony przed niehumanitarnym traktowaniem wszystkie zwierzęta, lecz jak wynika ze statystyk: w zdecydowanej większości sprawy prowadzone na jej podstawie dotyczą tzw. zwierząt domowych. O celach ustawy stanowi przede wszystkim art. 1 ust. 1, wskazujący, że zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą, jak i art. 5, wprowadzający zasadę, w myśl której każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania.
Ustawa zobowiązuje nas przede wszystkim do zapewnienia poszanowania, ochrony i opieki zwierzętom. Działania na rzecz ochrony zwierząt powinny podejmować organy administracji publicznej, współdziałając w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami i organizacjami krajowymi i międzynarodowymi.
Znęcanie się nad zwierzętami
Znęcanie nad zwierzętami zostało zdefiniowane w art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt. Ustawodawca wskazał 16 przypadków, które uznaje za znęcanie się nad zwierzętami, przy czym nie jest to katalog zamknięty, a więc za znęcanie się należy uznać również inne, niewymienione zachowania.
W powyżej wskazanym przepisie, wymieniono zachowania mające cechy znęcania się, takie jak:
- używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do czynności, których wykonywanie może spowodować ból;
- bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn;
- używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć;
- złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt;
- porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje;
- stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierząt;
- organizowanie walk zwierząt.
Znęcanie się – procedura administracyjna
W przypadku znęcania się właściciela lub opiekuna nad zwierzęciem, zwierzę może zostać mu czasowo odebrane na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta i przekazane:
- schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub
- gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
- ogrodowi zoologicznemu, schronisku dla zwierząt, azylowi dla zwierząt lub Centralnemu Azylowi dla Zwierząt, o którym mowa w ustawie z dnia 4 listopada 2022 r. o Centralnym Azylu dla Zwierząt (Dz. U. poz. 2375), jeżeli jest to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
Decyzja jest podejmowana po uzyskaniu informacji o przypadku znęcania się od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
Jest to decyzja natychmiast wykonalna i przysługuje od niej prawo wniesienia odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpoznaje odwołanie w terminie 7 dni. Kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierzęcia obciążony zostaje dotychczasowego właściciel lub opiekun zwierzęcia.
W przypadkach wyjątkowo trudnych, niecierpiących zwłoki, zwierzę może być umieszczone w powyżej wskazanych instytucjach, jeszcze przed wydaniem decyzji o odebraniu zwierzęcia.
Znęcanie się nad zwierzętami to przestępstwo
Postępowanie administracyjne i karne pozostają ze sobą w ścisłym związku, gdyż zwierzę zostanie właścicielowi odebrane do czasu zakończenia sprawy karnej.
Osoba, która inicjuje postępowanie o czasowe odebranie zwierzęcia w trybie administracyjnym powinna zatem równolegle zgłosić zawiadomienie do Prokuratury lub do Policji o możliwości popełnienia przestępstwa znęcania się nad zwierzętami. Tylko w przypadku gdy odebrania zwierzęcia dokonuje Policja, zawiadomienie organów postępowania przygotowawczego nie jest konieczne. Postępowanie jest wtedy wszczynane z urzędu.
Jakie są kary dla osoby znęcającej się nad zwierzęciem?
Zabijanie, uśmiercanie lub ubój zwierząt z naruszeniem przepisów, jak również znęcanie się nad zwierzętami zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.
Natomiast gdy sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W związku z popełnionym przestępstwem, sąd może orzec tytułem środka karnego zakaz posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt. Orzeczenie środka karnego jest obligatoryjne, gdy sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem. Zakazy te orzeka się w latach od roku do lat 15.
Popełnienie przestępstwa znęcania się nad zwierzętami może sprawcę bardzo dużo kosztować, gdyż na właściciela lub opiekuna zostanie nałożona nawiązka w wysokości od 1000 zł do 100 000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt. Ponadto, orzekając warunkowe umorzenie postępowania w tym przedmiocie, sąd może orzec zakaz posiadania wszelkich zwierząt lub określonej kategorii zwierząt do lat 2.
Dodatkowo w wyroku sądowym znajdzie się również orzeczenie o przepadku zwierzęcia, jeśli oskarżony jest jego właścicielem.
Prowadzenie spraw związanych ze zwierzętami – kancelaria Białystok
,,Stosunek do zwierząt jest miarą ucywilizowania społeczeństwa” – słusznie jest to pogląd, który dominuje nie tylko w opinii społecznej, ale również we współczesnym orzecznictwie sądowym. Za ciężkie przestępstwa wymierzone przeciwko prawom zwierząt coraz częściej orzekane są kary o charakterze izolacyjnym.
Kancelaria Radcy Prawnego Patrycja Targońska-Sienkiewicz świadczy usługi z zakresu ochrony praw zwierząt – reprezentuje organizacje społeczne oraz osoby fizyczne w sprawach karnych, jak i administracyjnych o znęcanie się nad zwierzętami.
Oprócz powyższych spraw, zapewniam również pomoc prawną w zakresie:
- sporządzania umów cywilnoprawnych, których przedmiotem są zwierzęta;
- dochodzenia roszczeń od hodowcy w związku z chorobami zwierzęcia;
- obsługi prawnej klinik weterynaryjnych oraz innych podmiotów niosących pomoc zwierzętom.
radca prawny Patrycja Targońska-Sienkiewicz
Dziękuję za poruszenie tęgo tematu, zwierzęta same się nie bronią i to jest nasz obowiązek.
Temat bardzo ważny, musimy być czujni i dbać o bezpieczeństwo i dobro zwierząt.