Poznaj najnowsze informacje prawne, porady i wskazówki.

Wiadomo nie od dziś, że Internet rządzi się swoimi prawami. Gwarancja anonimowości sprawia, że użytkownicy sieci często czują się bezkarni i dużo łatwiej jest obrazić kogoś ,,za zasłoną” ekranu komputera czy telefonu, niż wyrazić swoją opinię ,,prosto w twarz”. Hejt w Internecie dotyka dziś nie tylko celebrytów, a staje się zjawiskiem coraz powszechniejszym.

Hejt – odpowiedzialność karna

Potencjalny hejter może zostać postawiony przed sądem i ponieść odpowiedzialność karną. Kodeks karny przewiduje karalność za poniższe przestępstwa:

• znieważenie – art.216 kodeksu karnego;
• zniesławienie – art. 212 kk;
• groźba z powodu dyskryminacji – art. 119 kk;
• groźba karalna – art. 190 kk;
• uporczywe nękanie, tzw. „stalking” – art. 190a kk;
• fałszywe oskarżenia – art. 234 kk;
• nawoływanie i pochwalanie przestępstwa – art. 255 kk;
• propagowanie takich idei, jak faszyzm, totalitaryzm, rasizm – art. 256 kk;
•  publiczna zniewaga z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości – art. 257 kk; publiczna zniewaga z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości – art. 257 kk.

Hejt zdecydowanie najczęściej przybiera postać przestępstwa zniewagi, zniesławienia lub groźby karalnej. Warto zauważyć, że nierzadko zniewaga lub zniesławienie w Internecie zaliczają się do typów kwalifikowanych tych przestępstw, a więc znamiona czynów wskazują na zwiększoną szkodliwość społeczną względem typu podstawowego.

Z typem podstawowym przestępstwa zniewagi lub zniesławienia mamy do czynienia wtedy, gdy hejter korzysta z przekazów internetowych, do których zdobywa dostęp poprzez uzyskanie hasła, akceptację administratora czy posiadanie tzw. ukrytego linku. Typ kwalifikowany występuje zaś wówczas, gdy ktoś wykorzystuje Internet, aby przekazywać informacje do ściśle nieokreślonej lub też określonej, ale odpowiednio liczebnej grupy podmiotów.

W przypadku przestępstwa zniewagi i zniesławienia do podjęcia działań przez odpowiednie służby niezbędne jest oskarżenie prywatne. Oznacza to, że to pokrzywdzony musi wnieść akt oskarżenia. Natomiast w przypadku groźby karalnej pokrzywdzony składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do organów prowadzących postępowanie przygotowawcze, a na dalszych etapach postępowanie toczy się tak jak w przypadku spraw prowadzonych z urzędu.

Zniewaga

Przez znieważenie należy rozumieć wszelkie zachowania sprawcy, które w sposób demonstracyjny wyrażają pogardę dla innej osoby, a w szczególności mają poniżyć jej godność osobistą i sprawić, by poczuła się dotknięta lub obrażona (postanowienie SN z 7.05.2008 r., III KK 234/07, OSNKW 2008/9, poz. 69).

Słownymi zniewagami są przede wszystkim takie, które w każdym kontekście są obraźliwe (np. cham, prostak, menel).

W przypadku typu podstawowego przestępstwa zniewagi grozi kara grzywny albo ograniczenia wolności.

Za popełnienie przestępstwa zniewagi w typie kwalifikowanym na sprawcę może zostać nałożona: grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W tym przypadku sąd może również orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

Zniesławienie

Zniesławienie – inaczej nazywane ,,pomówieniem” – to publiczne przypisanie innej osobie poglądów lub czynów, które psują jej dobrą opinię, powodują utratę zaufania do niej.

Sprawca przestępstwa zniesławienia typu podstawowego podlega karze grzywny albo karze ograniczenia wolności. W przypadku popełnienia typu kwalifikowanego grozi natomiast grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W obu tych przypadkach sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

Groźba karalna

Przestępstwo groźby karalnej jest coraz częściej popełniane za pośrednictwem Internetu. Czyn ten polega na grożeniu innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej. Groźba powinna wzbudzić u osoby bezpośrednio zagrożonej lub u innej osoby, której ona dotyczy, uzasadnione poczucie obawy, że może się rzeczywiście zdarzyć.

Za popełnienie przestępstwa groźby karalnej sprawca może zostać ukarany karą pozbawienia wolności do lat 3.

Jak ustalić kim jest hejter?

Aby uzyskać dane hejtera, powinniśmy zwrócić się do administratora strony o udostępnienie adresu IP sprawcy przestępstwa. Jest to możliwe tylko w przypadku zachowania proporcjonalności środków i celów wnioskodawcy oraz równowagi pomiędzy ochroną różnych dóbr: wolności wypowiedzi i prawa do ochrony dóbr osobistych.

Można również prosić o usunięcie tych treści, które są bezprawne. Administrator nie musi weryfikować wszystkich zamieszczonych na stronie komentarzy, lecz jest zobowiązany do usunięcia po wezwaniu pokrzywdzonego wszystkich obraźliwych komentarzy. W razie odmowy – będzie odpowiadał za naruszenie dobra osobistego.

Na podstawie art. 488 § 2 k.p.k. na polecenie sądu Policja dokonuje określonych czynności dowodowych, po czym przekazuje ich wyniki. Oznacza to, że organy ścigania, choć nie podejmują inicjatywy, mogą pomóc w zebraniu dowodów, co mogłoby być trudne do zrobienia w pojedynkę przez pokrzywdzonego.

Odpowiedzialność cywilna hejtera

Ze względu na to, że zachowania hejterskie mogą być uznane za naruszenie dóbr osobistych – osoby, które padły ich ofiarą, mogą dochodzić swoich praw również na mocy kodeksu cywilnego.

Osoba, instytucja bądź firma, której dobra zostały naruszone, może żądać:

• zaniechania działania – w praktyce oznacza to usunięcie obraźliwego wpisu;
• usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych;
• opublikowania przeprosin;
• zadośćuczynienia;
• odszkodowania – gdy wskutek naruszenia dóbr osobistych została wyrządzona szkoda majątkowa, np. gdy przedsiębiorca traci klientów po pojawieniu się obraźliwych komentarzy na forum internetowym;
• zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Pomoc w sprawach cywilnych i karnych – kancelaria Białystok

Coraz to więcej ofiar hejtu decyduje się wstąpić na drogę sądową. Poprzez komentarze zamieszczane na forach, portalach internetowych, kwestionowana jest często wiedza, doświadczenie, dorobek ofiary. Pamiętajmy, że cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek są dobrami podlegającymi szczególnej ochronie prawnej.

Nierzadko opinie wyrażane w Internecie przez niezadowolonych z usługi klientów, pacjentów, czy gości są bardzo krytyczne, a ich niezadowolenie wyrażone tak stanowczo, że nie możemy zbagatelizować skutków, do jakich doprowadziło ich zamieszczenie.

Jedynym możliwym rozwiązaniem jest dochodzenie rekompensaty od hejtera na drodze sądowej. Postępowania wymagają jednak dużej aktywności ze strony osoby pokrzywdzonej, dlatego zgłoś się do prawnika już dziś.

radca prawny Patrycja Targońska-Sienkiewicz

---

• Facebook
• Instagram
• Mail